Onder exceptioneel transport of uitzonderlijk vervoer valt al het vervoer dat qua afmetingen of gewicht niet binnen de bestaande regels past. In Nederland mag een vrachtwagen niet meer dan 50.000 kg wegen. Voor werktuigen zoals een telekraan is dit 60.000 kg. Alles wat zwaarder is en toch over de weg moet valt daarom onder exceptioneel transport.
Maar ook aan de lengte en breedte van een transport zitten regels verbonden. De lading van een vrachtwagen kan natuurlijk niet te ver uitsteken, want dan zouden ze op sommige af- en toeritten vast komen te zitten. Hoe doe je dat dan als je toch iets groots moet vervoeren?
Om te zorgen dat alles in goede banen verloopt moet er van te voren een vergunning aan worden gevraagd bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW). Er wordt dan naar een route gezocht waar de afmetingen van het speciale transport doorheen past. Denk dus aan het mijden van:
Soms moeten er zelfs verkeersborden weggehaald worden zodat een exceptioneel transport een bepaalde draai kan maken. Dit wordt allemaal getoetst bij het aanvragen van zo’n vergunning. Daarvoor wordt voor elk transport een verkeerscoördinator aangewezen.
Zodra de route vastgesteld is wordt gekeken wat het beste tijdstip voor transport is. Je kan je misschien voorstellen dat midden in de spits niet het beste moment is voor een langzaam rijdend en breed transport waar niemand langs kan. Daarom gebeuren de grootste transporten vaak laat op de avond of ’s nachts. De vergunning wordt afgegeven voor een bepaald tijdvak waarin het speciale transport plaats moet vinden.
Het is belangrijk dat hier gehoor aan wordt gegeven, want als men van de route afwijkt kan het transport ergens vast komen te zitten. Als er te vroeg of te laat wordt gereden kan het verkeer hinder ondervinden of kunnen wegwerkzaamheden roet in het eten gooien. Daarom is alles zo veel mogelijk op elkaar afgestemd en is het aanvragen van de vergunning belangrijk. Zo komt speciaal transport niet voor verrassingen te staan.
Tekst gaat verder onder de foto.
Omdat exceptioneel transport vaak tussen het reguliere verkeer rijdt, kan het soms nodig zijn om extra maatregelen te nemen om alles veilig te laten verlopen. Als een transport bijvoorbeeld zo breed is dat hij meerdere rijstroken in beslag neemt kan dat hinder geven voor de overige weggebruikers. Dan komt er transportbegeleiding bij kijken. Eén of meerdere voertuigen rijden dan met het exceptioneel transport mee om zo alles in goede banen te leiden.
Daarnaast moet het bijzondere transport voorzien zijn van signalisatiepanelen en (geel)oranje knipperlichten. Ook de voertuigen van de transportbegeleiders die met het transport meerijden om de veiligheid te waarborgen dienen in gele kleurstelling en met knipperlichten en signalen te rijden. Zo kan elke weggebruiker zien dat er iets gaande is en daar zijn of haar rijstijl op aanpassen.
In sommige gevallen is een exceptioneel transport zo groot dat er meer moet gebeuren dan alleen een vergunning en transportbegeleiding. In februari 2019 moest er bijvoorbeeld een Boeing 747 de A9 oversteken. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Zo werden er lichtmasten weggehaald, werd de vangrail verwijderd en moest de complete weg worden afgesloten. Na afloop van het convoi exceptionnel werden de vangrail en lichtmasten weer teruggeplaatst en kon het verkeer er weer langs.